INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Göran (Jerzy) Knutsson Posse  

 
 
przed 1556 - 1616
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Posse Göran (Jerzy) Knutsson (przed 1556–1616), przywódca szwedzkiej emigracji politycznej w Polsce. Był synem Knuta Axellsona, możnowładcy i dworzanina królewskiego, wyznania rzymskokatolickiego. Po służbie na dworze Jana III (1583) P. został komornikiem (1590), następnie dworzaninem (1591) Zygmunta Wazy, a w momencie zaostrzenia się walk o tron Szwecji, zgodnie ze swoją konfesją, stanął po jego stronie. W r. 1597 zbiegł do Polski, by w rok później podzielić losy nieudanej, powtórnej wyprawy Zygmunta III do Szwecji. Ujęty przez księcia Karola Sudermańskiego po klęsce wojsk Zygmunta pod Linköpping, skazany został na karę śmierci, a następnie ułaskawiony. Powtórnie uciekł do Polski w r. 1603 wraz z krewnym Göranem Nilssonem. Wśród licznych wówczas emigrantów szwedzkich przebywających w Polsce P. należał do najwybitniejszych postaci; jego radami kierował się Zygmunt III Waza w swej polityce zmierzającej do ponownego powrotu na dziedziczny tron szwedzki. P. był również organizatorem i opiekunem szwedzkich emigrantów w Polsce, zwano go potocznie «kanclerzem szwedzkim». Spod jego pióra wyszła niezwykle ostra satyra na rządy Karola Sudermańskiego Hertig Carls slaktare baenck Skrefwen åhr (Rzeźnicka ławka księcia Karola), wydana w r. 1617. Zmarł P. w r. 1616 w Gdańsku, gdzie najczęściej przebywał.

Z małżeństwa z Elżbietą z Oxenstiernów miał P. synów: Gabriela (zob.) i Knuta (1592–1664), który przybył do Polski w r. 1598 i pozostawał na dworze Zygmunta III. W r. 1623 powierzył mu król obowiązki «admirała» nowo powstającej floty polskiej. W r. 1624 przeszedł na stronę Gustawa Adolfa i wrócił do Szwecji, gdzie doszedł do godności członka rady królewskiej i namiestnika Svealandu (Szwecji środkowej).

Braćmi P-ego byli: Alex (1560–1612), Nils (1558–1627) oraz Lindorm (ur. ok. 1560 – zm. po r. 1618). Wszyscy oni byli szwedzkimi emigrantami politycznymi i w różnych okresach czasu przebywali w Polsce. Jedynie Nils powrócił w r. 1621 (1625?) do ojczyzny; dwaj pozostali zmarli na obczyźnie.

 

Estreicher; Svenskt Biografiskt Lexikon, Malmö [1963] XXIII szp. 165; Uruski, XIV 270; – Michalewicz J., Dwór szwedzki Zygmunta III w latach 1587–1600, „Odr. i Reform. w Pol.” T. 11: 1966 s. 176–7; tenże, Polish-Swedish relations in the late sixteenth century (Sigismund Vasa’s Swedish Court), w: Charisteria Cracoviensia Universitati Regiae Uppsaliensi quinta sacra saecularia celebranti ab Universitate Jagellonica Cracoviensi oblata, Zesz. Nauk. UJ 508, Prace Hist. Z. 61, Kr. 1979 s. 35–56; Trypućko J., Svenskarna i Polen under Sigismund III:s tid, „Svio Polonica” (Stockholm) 1942 nr 4 s. 20–52.

Jerzy Michalewicz

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.